خواص زرشک چیست ؟
فهرست محتوا
خواص زرشک | مزایا و مضرات
زرشک یک نوع گیاه است و درختچه‌ای به ارتفاع ۹۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر و ۲ متر عرض دارد. بیشتر ایرانیان از میوهٔ آن در غذاها، نوشیدنی‌ها، مربا، شربت و… استفاده می‌کنند. این میوه دارای مزهٔ ترش و بسیار خوشمزه است.
زرشک دارای خواص بسیاری است و برای بدن نیز مفید می‌باشد. همچنین در صنایع غذایی، مصارف دارویی، پزشکی و صنایع رنگ‌سازی و رنگرزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه، پوست درخت و میوهٔ زرشک دارای کاربرد درمانی است و با توجه به مزه ترشی که دارد، سرشار از ویتامین ث است.
خواص زرشک برای بدن
میوه، ساقه و ریشهٔ درخت زرشک دارای آلکالوئیدهای مفیدی است و معروف‌ترین آن‌ها بربرین است. این ماده خاصیت ضد تشنج، ضد میکروب، ضد التهاب و خواب‌آور دارد. همچنین برای پایین آوردن فشار خون و تقویت سیستم ایمنی تأثیر بسیار زیادی دارد.
زرشک علاوه بر بربرین و ویتامین C، تیامین (ویتامین B1)، بتاکاروتن، لوتئین، گزانتین، کروم، کبالت و زینک را نیز دارد که به همین دلیل برای بدن بسیار مفید و مؤثر است.
1. سلامت دستگاه گوارش
از خواص زرشک می توان به کمک به بهبود سلامت دستگاه گوارش اشاره کرد . با استفاده از زرشک می‌توانید به ماهیچه‌های صاف روده کمک کنید و گوارش را بهبود بدهید و دردهای دستگاه گوارش را کاهش دهید. زرشک به دلیل خاصیت منقبض‌کنندگی که دارد، می‌تواند از آنتی‌بیوتیک‌ها سریع‌تر عمل کند و مشکلات گوارشی مانند اسهال ناشی از وجود باکتری را بهبود ببخشد.
2. مبارزه با عفونت
زرشک دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی است و باعث جلوگیری از اتصال باکتری‌ها به سلول‌های بدن می‌شود. به همین دلیل می‌تواند عفونت را از بین ببرد و برای بهبود عفونت مثانه، عفونت دستگاه ادراری و عفونت‌های دستگاه گوارش، بهبود گلودرد، گرفتگی بینی، درمان سینوزیت و بهبود برونشیت مؤثر باشد.
3. بهبود سوء هاضمه
از دیگر از خواص زرشک بهبود سوء هاضمه است . برای کمک به درمان سوء هاضمه مصرف یک مایع به دست آمده از زرشک مانند آب‌زرشک یا چای زرشک بسیار مفید و مؤثر است. بهتر است افرادی که به این عارضه دچار می‌شوند، حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از مصرف وعدهٔ غذایی از آن استفاده کنند.
4. پیشگیری و بهبود دیابت
با توجه به آلکالوئید بربرین که در زرشک وجود دارد، می‌تواند قند خون را کاهش دهد و شرایط بهتری را برای بیماران دیابتی به وجود آورد. این میوه باعث پاسخ بهتر سلول‌ها به هورمون انسولین می‌شود و اثری مشابه داروی متفورمین دارد.
5. سلامت قلب و تنظیم فشار خون
زرشک می‌تواند فشار خون را کنترل کند و بیماری سرخرگ کرونری، آریتمی قلب و بیماری ماهیچهٔ قلب را درمان کند. فیبریلاسیون دهلیزی یک عارضه است که در آن، گردش خون بیمار ضعیف می‌شود و باعث سریع‌تر و نامنظم شدن ضربان قلب می‌شود. مصرف این میوه می‌تواند برای درمان این بیماری مفید باشد.
6. سم زدایی از کبد و کیسه صفرا
یکی از مهمترین خواص زرشک کمک به سم زدایی از کبد و کیسه صفرا می باشد . سم زدایی خون در بدن به وسیلهٔ کبد انجام می‌شود و با تولید صفرا باعث هضم چربی‌ها، تجزیهٔ هورمون‌ها، ذخیرهٔ ویتامین‌ها، مواد معدنی و آهن می‌شود. با استفاده از زرشک می‌توانید به پاک‌سازی کبد و کیسهٔ صفرا کمک کنید. کلسترول اضافی در بدن از طریق کیسهٔ صفرا دفع می‌شود و بربرین موجود در زرشک می‌تواند به ترشح صفرا کمک کند و مانند یک ملین عمل گوارش را تسهیل کند.
7. سلامت دندان‌ها
بربرین موجود در زرشک دارای خاصیت ضد التهابی است و به همین دلیل می‌تواند به التهاب موجود در لثه‌ها کمک کند و از تجمع پلاک، التهاب و عفونت لثه جلوگیری کند. امروزه ژل‌های حاوی عصارهٔ زرشک تولید شده‌اند که اثرات مثبت زیادی بر روی دندان و لثه‌ها دارند.
8. خواص زرشک برای تقویت پوست و مو
ویتامین ث موجود در زرشک می‌تواند برای مقابله با رادیکال‌های آزاد بدن مؤثر باشد و باعث افزایش کلاژن‌سازی در پوست بشود. دیگر اینکه می‌تواند تولید ملانوما در پوست را کنترل کند و لکه‌ها و آکنه‌های پوستی را کم‌رنگ کند. ویتامین ث موجود در مواد خوراکی از پیری و علائم آن در روی پوست جلوگیری می‌کند و چهره را شاداب، درخشان و جوان نگه می‌دارد.
زرشک می‌تواند گردش خون را بهبود ببخشد و به همین دلیل با بهبود گردش خون ، فرایند غذا رسانی به پوست و مو بهتر می‌شود و می‌تواند برای موها مؤثر واقع شود و دیگر نگران ریزش و کم‌پشتی آن‌ها نباشید.
9. خواص زرشک برای لاغری و کاهش چربی خون
زمانی که کبد و فشار خون به درستی کار کنند، باعث افزایش متابولیسم می‌شوند و چربی‌های مضر کاهش پیدا می‌کنند. زرشک برای کبد و فشار خون بسیار مؤثر است. برای داشتن یک متابولیسم منظم در بدن، بهتر است این میوهٔ پرخاصیت را در رژیم غذایی خود قرار دهید تا بتوانید از خاصیت آن استفاده کنید و سلامتی خود را تضمین کنید.
مضرات گیاه زرشک
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا و خواص زرشک ، بهتر است در مصرف این میوه زیاده‌روی نکنید. مضرات استفاده بیش از اندازهٔ آن عبارتند از :
- زیاده روی در مصرف زرشک باعث ایجاد نفخ در شکم می‌شود.
- استفادهٔ زیاد از زرشک و برگ و ساقهٔ آن برای زنان باردار مناسب نیست و ممکن است باعث سقط جنین شود.
- مصرف بالا و زیاده‌روی از زرشک باعث ناراحتی روده‌ها و معده می‌شود و جذب ویتامین ب را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
- مصرف زیاد عصاره برگ و پوست زرشک باعث ایجاد مسمومیت در بدن می‌شود.
- مصرف بیش از اندازهٔ زرشک باعث بروز عوارضی مانند شوک، تهوع، استفراغ، کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب، خون دماغ و آسیب به کلیه می‌شود.
- عصارهٔ گیاهی زرشک را بدون تجویز پزشک به کودکان، زنان باردار و شیرده ندهید.
- بیماران دیابتی برای استفادهٔ منظم از زرشک بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، دیگر می‌دانیم که خواص زرشک بسیار زیاد است. بهتر است آن را به صورت پخته شده در غذا و یا فراورده‌های آن در رژیم غذایی خود قرار دهید تا بتوانید از تاثیرات بسیار زیادش بر روی بدن استفاده کنید. بربرین موجود در این میوه بسیار مهم است و تاثیرات زیادی بر روی بدن می‌گذارد.
